Các bài thực tập Kinh Tứ Niệm Xứ
(Trích sách Con đường chuyển hóa –
Thích Nhất Hạnh – Lá Bối 1990)
Có hai mươi bài thực tập theo Kinh Bốn Lĩnh Vực Quán Niệm (Tứ Niệm Xứ):
1. Thở và có ý thức (chánh niệm) về từng hơi thở vào/thở ra
2. Thở và có ý thức về chiều dài của từng hơi thở – biết nó dài hay ngắn
3. Thở và có ý thức về toàn thân, từ đầu tới chân – biết chỗ nào đang có vấn đề hay đang dễ chịu
4. Thở và thực hiện sự an tịnh cho các vận hành trong toàn thân
5. Thở và có ý thức về về các tư thế Đi-Đứng-Nằm-Ngồi của cơ thể
6. Thở và có ý thức về mọi động tác (nói năng, hành xử) của cơ thể
7. Thở và quán chiếu về từng bộ phận trong cơ thể (tim/gan/thận/phổi v.v…)
8. Thở và quán chiếu về tứ đại (hay lục đại: đất/nước/gió/lửa/không gian và tâm thức) bên trong và bên ngoài cơ thể
9. Thở và quán chiếu về bản chất vô thường/vô ngã/tương duyên sinh, của thân tâm
10. Thở và tạo ra sự an lạc, thoải mái trong thân tâm để chữa lành các thương tích (Các hơi thở số 4, 5,6 và 10 trong kinh Quán Niệm Hơi Thở)
11. Thở và tiếp xúc với các cảm thọ trong thân tâm
12. Thở và làm cho các cảm thọ được an tịnh
13. Thở và quán chiếu về tâm hành tham dục (căn nguyên của các loại hạnh phúc phù du, khác với hạnh phúc chân thật)
14. Thở và quán chiều để biết cách điều phục cơn giận
15. Từ Bi quán: thở và quán chiếu về bản chất của từ bi (tức là sự hiểu biết)
16. Thở và có ý thức về tâm ý cùng đối tượng tâm ý (các pháp) để hiểu về lý duyên khởi và tánh không của vạn pháp.
17. Thở và quán chiếu để hiểu được bản chất các nội kết (là sân hận, si mê hay vô minh)
18. Thở và tiếp xúc để chuyển hóa các nội kết sâu kín trong tâm
19. Thở và tiếp xúc để chuyển hóa các mặc cảm tội lỗi cùng sự sợ hãi trong tâm
20. Thở và tưới tẩm các hạt giống an lạc và giải thoát trong tâm.